Zmiana. Jest nowy egzamin – egzamin ósmoklasisty, a Ty siedzisz i zastanawiasz się nad doborem materiałów. Zastanawiasz się też, jak zmienić metody uczenia, bo egzamin zawiera nowe elementy i więcej zadań otwartych. Zadania zamknięte znasz już z egzaminu gimnazjalnego. Nowości, takie jak mediacja (przetwarzanie tekstu), trzeba będzie opracować i znaleźć dobre metody, żeby Twoi podopieczni potrafili się z nimi zmierzyć na koniec ósmej klasy. Pomogę Ci – przygotowałem:

• 5 pomysłów na zaprojektowanie kursów z użyciem Repetytorium,
• 2 pomysłów na wykorzystanie Repetytorium na lekcjach
• 3 propozycje stron internetowych, które ułatwią Wam przygotowanie interesujących ćwiczeń na lekcje.

3 pomysły na zaprojektowanie kursów z użyciem Repetytorium

Pomysł 1: the early bird catches the worm

Czy to, że mowa tu o egzaminie ósmoklasisty, oznacza, że chodzi tylko o ósmą klasę? Oczywiście nie. Zacznij pracę nad przyzwyczajaniem uczniów do różnych rodzajów ćwiczeń już wcześniej. W końcu te części egzaminu, które już znasz, to nic innego jak zadania z egzaminu gimnazjalnego, a ten odbywał się na wcześniejszym etapie.

Takie podejście pozwala Ci na zastosowanie innych wariantów niż użycie Repetytorium jako głównego podręcznika. W repetytorium znajdziesz na każdej stronie kody QR lub – jeśli nie chcesz ich używać – link do strony docwiczenia.pl i kod do aktywacji dodatkowych ćwiczeń. Może nie warto zostawiać tych ćwiczeń na koniec i zadawać je jako prace domowe? Możesz ich użyć podczas zajęć, kiedy pracujesz z innym podręcznikiem i akurat nadarza się okazja (ten sam temat, zagadnienie leksykalne lub gramatyczne itp.).

Pomysł 2: flipped classroom

Flipped classroom, czyli tzw. odwrócona lekcja, to koncepcja oparta na zmianie kolejności w procesie nauczania. Oznacza to, że uczniowie zapoznają się z danym zagadnieniem w ramach samodzielnej pracy w domu. Mogą na przykład obejrzeć wykład na dany temat na YouTubie albo przeczytać rozdział z Repetytorium, np. ze stron 88–89: Zapraszanie i składanie życzeń. Uczniowie czytają objaśnienie i rozwiązują zadania w domu. Na lekcji nauczyciel może sprawdzić tylko odpowiedzi i poświęcić więcej czasu na komunikatywne wykorzystanie języka, czyli na przykład:

– użyć gry stepping stones

Nauczyciel rozpisuje kilka krótkich dialogów (maks. 3–4 zdania) sytuacyjnych na kartkach A3 po polsku (każde zdanie na osobnej kartce) i rozkłada je na podłodze. Uczniowie muszą przejść po kartkach, wymawiając zdania w wersji angielskiej. Warto dać uczniom czas na przygotowanie się do przejścia i niekoniecznie wymagać, aby te dialogi musiały być zupełnie bezbłędne (ale powinny zawierać zwroty ze str. 88).

– zaproponować grę running dictation

Te same dialogi, ale już w wersji angielskiej, wywieszamy na korytarzu. Mogą być różne dla każdej z grup, ale warto, żeby były podobnej długości. Uczniowie pracują w grupach. Ich zadaniem jest dobiegnięcie do kartki przeznaczonej dla ich grupy, zapamiętanie jak największej części treści i przedyktowanie jej osobie z grupy odpowiedzialnej w danym momencie za zapis dialogu. Uczniowie powinni zmieniać się przy tej czynności. Zadaniem nauczyciela jest sprawdzanie zgodności zapisanego tekstu z oryginałem – grupa zalicza „biegane dyktando”, jeśli tekst jest napisany bezbłędnie. To także okazja dla uczniów do poprawienia wymowy.

– użyć gry tic tac toe

Nauczyciel wypisuje na tablicy dziewięć zwrotów. Uczniowie dzielą się na dwie grupy (zwrotów i grup może być więcej – zasada pozostaje ta sama: kto zdoła zdobyć trzy pola w jednej linii, wygrywa). Aby zdobyć dane pole, grający muszą wypowiedzieć zdanie, które jest reakcją na dany zwrot. Nauczyciel powinien za każdym razem poprosić o odpowiedź inną osobę z danej grupy i pamiętać o wyznaczeniu czasu na konsultację z pozostałymi członkami grupy, zanim ta odpowiedź nastąpi.

– wykorzystać role play

Uczniowie w parach lub grupach przygotowują krótkie scenki (3–4 zdania) na podstawie wykonanych ćwiczeń i odtwarzają je w klasie. Pozostali uczniowie mają za zadanie odhaczyć zwroty, które usłyszeli w Repetytorium. Nauczyciel również to robi i po każdej ze scenek daje informację zwrotną, czy wyrażenia zostały użyte poprawnie, za co przyznaje punkty. Każda grupa może przygotować dowolną liczbę scenek. W zależności od charakterystyki danej grupy możne te scenki jeszcze bardziej urozmaicić – np. poprzez nadanie występującym osobom imion konkretnych osób ze świata – dla przykładu: Nikki Bella zaprasza Johna Cena na śniadanie wielkanocne lub Jay Z zaprasza Taylor Swift na koncert Beyoncé. Jeśli mamy do czynienia z grupą lubiącą rap – można wymagać, by dialogi zostały wyrapowane do jakiegoś podkładu znalezionego na YouTubie (pewnie Wasi uczniowie będą tu mogli pomóc).

Na koniec uczniowie dostają pracę domową: zeskanuj kod ze strony w podręczniku i sprawdź, czy potrafisz zrobić te ćwiczenia. W zależności od swojego wyniku oceń stopień opanowania przez ciebie tej partii materiału.

Powyższy scenariusz lekcji stanowi tylko przykład. Zakłada on jednak najpierw samodzielną pracę z materiałami z Repetytorium, aby czas lekcji poświęcić na komunikatywne utrwalanie danego materiału. Praca domowa to rodzaj samooceny (Assessment for Learning), która często działa lepiej niż kartkówka, bo to uczeń musi wystawić sobie ocenę. Oczywiście tradycyjna kartkówka też powinna się pojawić.

Koncepcja flipped classroom pozwala nam na efektywniejsze wykorzystanie czasu lekcji, a badania pokazują, że może podnieść zdawalność testów –zresztą właśnie w tym celu ta metoda została wymyślona.

Pomysł 3: Repetytorium jako pomocnik superbohatera (czyli naszego ukochanego podręcznika)

Repetytorium nie musi być głównym podręcznikiem. Jeśli w ofercie szkoły językowej mamy już kursy oparte na sprawdzonych podręcznikach, to możemy dostosować ofertę kursów tak, aby uwzględnić nowe potrzeby naszych klientów. Egzamin Ósmoklasisty to w końcu test umiejętności językowych, a nie cel sam w sobie – przypominajmy to naszym uczniom od czasu do czasu: nie jesteś wynikiem swojego testu. Język angielski warto znać bez względu na to, co będziemy robić w życiu, bo jest jak językowe prawo jazdy – ułatwia życie. Jedną z zalet prywatnych szkół językowych jest ich dużo większa elastyczność pod względem dostosowania oferty do potrzeb niż ma to miejsce w przypadku realizacji programu w ramach obowiązkowej edukacji. Tak więc, w odpowiedzi na potrzeby naszych klientów, możemy odpowiednio zmodyfikować ofertę naszych kursów poprzez – na przykład – ustanowienie Repetytorium zeszytem ćwiczeń i wykorzystywanie go podczas realizacji materiału z głównego podręcznika.

Poniższa tabela pokazuje przykładowe dopasowanie zagadnień gramatycznych i leksykalnych do podręcznika Impact Level 2 (National Geographic Learning).

Dzięki takiemu połączeniu możemy stworzyć kurs, który łączy atrakcyjne dla tej grupy wiekowej treści poprzez użycie głównego podręcznika przeznaczonego dla nastolatków wraz z przygotowaniami do egzaminu poprzez użycie Repetytorium z zadaniami w formatach występujących na egzaminie. Możliwe staje się też lepsze rozplanowanie przygotowania do egzaminu w czasie (elementy z Repetytorium można wprowadzać w niższych grupach wiekowych niż ósmoklasiści) oraz na różnych poziomach (tak samo można by rozplanować suplementację podręcznika głównego na innych poziomach, np. Impact Level 1, 3 lub 4).  

Pomysł 4: zadania otwarte – nauczyciele dwujęzyczni górą!

Co robić z nowymi typami zadań? Jak je ćwiczyć?

Mediacja właśnie doczekała się osobnego miejsca w skali CEFR obok – dużo bardziej zrozumiałych, jeśli chodzi o użytą terminologię – umiejętności, takich jak mówienie, pisanie, czytanie (rozumienie tekstów pisanych) i słuchanie (rozumienie ze słuchu). Mediacja to przetwarzanie informacji, czyli w przypadku uczenia lub uczenia się języka angielskiego możemy to określić jako tłumaczenie bądź przełożenie. Jeśli spojrzymy na arkusz egzaminacyjny, to okaże się, że umiejętność tę ćwiczymy przy pomocy:

• tekstów pisanych – poprzez uzupełnianie luk w języku polskim lub angielskim (str. 132–141 oraz str. 144–149), odpowiedzi na pytania (str. 142–143);
• zdjęć z opisem – dzięki uzupełnianiu luk (opis zdjęcia) (str. 156);
• fragmentów zdań – poprzez tłumaczenie fragmentów zdań (str. 158).

Istnieją jeszcze dwa typy zadań otwartych, gdzie nie ćwiczymy umiejętności tłumaczenia lub przełożenia, ale – z pewnością – są to umiejętności mediacyjne, ponieważ pozwalają nam daną informację przetworzyć przy pomocy środków językowych. Obydwa typu zadań przypominają zadania typu Key Word Transformation znane z egzaminów Cambridge. Te dwa typy zadań to:

• układanie fragmentów zdań z podanych elementów leksykalnych (str. 160);
• parafraza (str. 162).

Ćwiczenia wykorzystujące umiejętność tłumaczenia to przede wszystkim pole do popisu dla nauczycieli dwujęzycznych znających również polski. Oto kilka przykładów, jak to zrobić.

Jeśli pracujemy nad jakąś strukturą gramatyczną lub wyrażeniem, możemy zastosować tłumaczenie jako formę ułatwiającą wyjaśnienie, jak działa dana struktura lub jak funkcjonuje przykładowe wyrażenie.

Przykład 1

Zdanie I have been to London (present perfect) tłumaczymy na polski jako Byłem już kiedyś w Londynie. (czyli czas przeszły), ale zdanie I have always lived here przetłumaczymy, używając czasu teraźniejszego na Mieszkam tu od zawsze. To pozwala uzmysłowić uczniom, na czym polega trudność w zrozumieniu i używaniu czasu present perfect. Po polsku to czasami czas przeszły, a czasami teraźniejszy. Można więc poprosić uczniów o przetłumaczenie kilku zdań zapisanych w czasie present perfect na polski w tabelce. Po jakimś czasie (np. kilku lekcjach) wracamy do tej tabelki, uczniowie zakrywają angielską stronę tabelki i próbują ułożyć zdanie w języku angielskim. Aby uatrakcyjnić to zadanie wizualnie, możemy poprosić uczniów o przesłanie zdań mailem w ramach pracy domowej. Zdania te możemy potem wkleić do jednego z wielu kreatorów chmur wyrazowych (np. Word Art) i użyć na lekcji w ramach powtórki.

Przykład 2

Po omówieniu zadania ze zdjęciem, np. jednego ze strony 157, uczniowie wybierają podobne zdjęcie w swoich telefonach komórkowych (czyli np. zdjęcie, na którym uprawiam sport, albo zdjęcie, na którym robię coś wraz z przyjacielem czy rodzeństwem). Uczniowie przygotowują opis swojego zdjęcia na podstawie opisów z podręcznika. Gotowe opisy zbieramy, kopiujemy i wstawiamy luki przy pomocy czarnego flamastra lub korektora. Po jakimś czasie (np. kilku lekcjach) prosimy uczniów o przypomnienie sobie zdjęcia, które opisywali (odnalezienie go na telefonie). Rozdajemy zadanie z lukami. Oryginału używamy jako klucza odpowiedzi.

Przykład 3

W ramach pracy prosimy uczniów o przeczytanie jakiegoś tekstu na temat, który ich interesuje lub wynika z lekcji. Jeśli mamy klasę, w której nikt niczym się nie interesuje – zdarza się czasami – musimy sami wybrać kilka artykułów. Uczniowie czytają artykuły i na następnych zajęciach ustnie je streszczają po angielsku i piszą mail do kolegi z klasy/szkoły streszczający artykuł po angielsku.

To samo ćwiczenie można zrobić w odwrotną stronę, zaczynając od angielskiego artykułu i przygotowując jego streszczenie ustne po angielsku, ale pisanie maila odbywa się wtedy po polsku.

Przykład 4

Jeśli uczeń popełnił błąd podczas ćwiczenia w parach na mówienie, a nauczyciel go wychwycił, można go zapisać na tablicy nie w formie dokładnie takiej, w jakiej zrobił go dany uczeń, lecz przy pomocy formatu zadania egzaminacyjnego. Na przykład uczeń mówi: This test was more harder – możemy na tablicy zapisać następujące zdanie: This test ___________________ (był trudniejszy) i poprosić uczniów o podanie poprawnej odpowiedzi. W ten sposób ćwiczymy zadanie egzaminacyjne, nawet jeśli pracujemy z materiałem, który nie ma formatu ćwiczenia egzaminacyjnego, czyli np.: podręcznik do General English.

Pomysł 5: wykorzystaj technologię aby skrócić czas przygotowania do lekcji

Na rynku panuje wręcz przesyt wszelakich aplikacji, programów i portali mających za zadanie uatrakcyjnienie nauki języka. Jest ich tak wiele, że czasami trudno coś wybrać. Podstawowym kryterium wyboru użycia danej technologii może być kwestia, jak bardzo jest ona pomocna dla nauczyciela i czy wpływa na skrócenie czasu przygotowania lekcji. Drugą ważną kwestią jest dostępność danej technologii dla uczniów – czy jest ona tylko dostępna na tablicę interaktywną, czy może być też dostępna na telefonach uczniów? Jeśli tak jest, to możemy wykorzystać powszechność smartfonów na korzyść nauki języka. Dobrym przykładem takiej technologii jest Quizlet, czyli internetowy portal do tworzenia fiszek, dostępny również w formie aplikacji. Wydawnictwo Nowa Era stworzyło 15 zestawów fiszek dla Repetytorium Ósmoklasisty (quizlet.com/NowaEra/folders/nowa-era-egzamin-osmoklasisty) zawierających w sumie aż 1530 słówek. Fiszki te możemy wykorzystać na różne sposoby, w zależności od tego, jaką technologią dysponujemy w czasie lekcji.

Jeśli na lekcji mamy tablicę interaktywną lub projektor

Uczniów grupujemy. Wyświetlamy grę Match. Grupy mają za zadanie skończyć grę jak najszybciej, ale każdy zawodnik może dopasować tylko jedno słówko, po czym przekazuje długopis (lub myszkę) następnej osobie ze swojej grupy. Gramy trzy  rundy (przy trzech grupach) i za każdym razem inna grupa zaczyna, tak aby wszystkie grupy miały równe szanse (ABC, BCA, CAB). Możemy punktować na dwa sposoby – albo liczy się suma czasów, albo najlepszy czas.

Uczniów grupujemy. Wyświetlamy grę Gravity. Grupy grają na przemian, wysyłając swoich członków do klawiatury komputera w celu wpisania odpowiedniego słowa. Czyli podbiega ktoś z grupy A, wpisuje słowo i natychmiast podbiega ktoś z grupy B i wpisuje wyraz, po nim podbiega ktoś z grupy C… i tak dalej. Jeżeli ktoś z danej grupy nie wie, co wpisać – nie ma problemu, bo gra się zatrzyma automatycznie po zniknięciu asteroidy z definicją z ekranu i słówko będzie trzeba przepisać z podanej odpowiedzi. Zadaniem nauczyciela jest pilnowanie punktacji – jeden punkt za każde poprawnie wpisane słowo w przeznaczonym czasie. Możemy ustalić z góry, jak długo gramy w grę, np. 5 albo 7 minut.

Jeśli możemy użyć tablicy interaktywnej lub projektora oraz telefonów uczniów

Uruchamiamy grę Quizlet Live i postępujemy zgodnie z instrukcjami. Pamiętajmy o tym, żeby uczniowie mogli widzieć wszystkie ekrany w swojej grupie, bo zasady tej gry promują współpracę w drużynie. Można ustalić dodatkową zasadę, że grupa, która pierwsza zdobędzie 11 punktów (gramy maksymalnie do 12), wygrywa, ale nie odpowiada na 12. pytanie. W ten sposób pozostałe grupy mają szansę przestudiować dalsze pytania. Więcej pomysłów na użycie gry Quizlet Live znajdziecie tutaj: quizlet.com/blog/5-fun-easy-ways-to-adapt-quizlet-live.

Jeśli nie mamy dostępu do technologii podczas lekcji

Quizlet pozwala nam w prosty sposób wydrukować zestaw fiszek w pięciu formatach i trzech wariantach dla każdego formatu (alfabetycznie, zamiana miejsc, z obrazkami lub bez obrazków).

Gra z łapkami na muchy

Możemy kupić lub zrobić odpowiednią liczbę łapek na muchy. Na ścianie w klasie używając Blue Tac, przymocowujemy do ściany lub tablicy odpowiednią liczbę słów wydrukowanych w formacie Index Cards. Dla siebie drukujemy pełną listę (Table albo Glossary). Grupujemy uczniów i ustawiamy w szeregu frontem do miejsca, w którym znajdują się fiszki. Czytamy polskie znaczenie słówka i mówimy start. Zadaniem ucznia z łapką jest odnaleźć słówka i je przyklepać łapką. Nauczyciel liczy punkty. Uczniowie wracają do swojego rzędu i podają łapkę następnej osobie.

Gra planszowa

Drukujemy trzy lub cztery (dla każdej grupy) strony z zestawu (np. alfabetycznie, format Small). Składamy na pół i tworzymy plansze dla każdej grupy. Mogą być dwie wersje. Wersja pierwsza planszy to definicje lub wersja druga planszy – angielskie słówka. W zależności od wersji zadaniem uczniów jest albo podanie słówka albo – na przykład – użycie go w zdaniu.

Pola Start i Finish uczniowie opisują długopisami. Pola oznaczone znakami zapytania pomiędzy złożonymi kartkami to pola, które można wykorzystać w różny sposób. Jeżeli pracuję z grupą, która jest kreatywna, to zwykle ustalamy, co tutaj ma się dziać. Jeśli brakuje pomysłów (lub są one nieodpowiednie), to – na przykład – używam pytań, które znalazłem w gazecie „The Guardian” w artykule pt. 17 Questions to ask a woman on a date. Te pytania nadają się dla poziomów bardziej zaawansowanych, ale wcale nie muszą być zadawane tylko kobietom. Pamiętam, jak w jednej z grup to właśnie dziewczyna wybrała pytanie dla chłopaka (pyt. nr 14: Tell me something about yourself that might surprise me). Wyraz twarzy tego chłopaka, gdy usłyszał pytanie, był po prostu bezcenny. Oczywiście pytania te znajdziecie zarówno w artykule (http://bit.ly/2s8BTUY), jak i w postaci fiszek (warto zaznaczyć opcję drukowania obustronnego): https://quizlet.com/_3jmg9q.

Jak w to grać?

Uczniowie ustawiają pionki i rzucają kostką. Stawiają pionek na danym polu i mają następujący wybór:

1. Definiują słówko po angielsku i podają przykładowe zdanie/frazę (tak, tak – też po angielsku), np. Aspic is a substance used in cooking. It’s a clear jelly and is served cold. For example, you can say: chicken in aspic.
2. Nie definiują słówka, tylko wypowiadają zdanie, które jest dla nich prawdziwe. Czyli nie mówią: He likes chicken in aspic, bo nie wiadomo, kim jest He, tylko mówią coś, co można sprawdzić (reszta grupy) poprzez zadawanie pytań, np. I can’t eat any food in aspic. Why? Because I am allergic to it.
3. Opowiadają historyjkę (prawdziwą lub nie) z użyciem tego słowa, np.: I once ate some chicken in aspic and I broke out in a terrible rash. I had to see a doctor who told me I was actually allergic to it. So, no more aspic for me, which is ok because I don’t really like the taste anyway.

Zadaniem grupy jest zdecydować, czy słówko zostało poprawnie zdefiniowane lub użyte. Jeśli nie, to pionek wraca na poprzednią pozycję. Zaletą składania wydrukowanych kartek na pół jest to, że – jeśli nikt w grupie nie pamięta słówka – można szybko zdjąć pionki i sprawdzić definicję słówka. Pionek jednak zawsze wraca w takiej sytuacji do poprzedniej pozycji i następna osoba, która wyląduje na danym polu, będzie mogła ponownie spróbować zdefiniować słówko lub go użyć. Jeśli słówko zostało już zdefiniowane, to osoba, która wylądowała na tym polu po raz kolejny, przemieszcza pionek (w przód lub w tył) do najbliższego niezdefiniowanego słówka. Zwycięzcą może być osoba, która pierwsza skończy (albo ta, która zdefiniuje najwięcej słówek).

Jeśli chcemy uzyskać dostęp do większej liczby zadań drukowanych, możemy wyeksportować dany zestaw do portalu studystack.com i wydrukować krzyżówkę lub wordsearch puzzle albo karty do gry w bingo. Jak to zrobić – wystarczy obejrzeć ten krótki filmik: bit.ly/2xvfnud. Oczywiście jeżeli mamy dostęp do tablicy interaktywnej lub projektora, to możemy też wykorzystać te technologie, używając wersji online.

Mam nadzieję, że powyższe pomysły i gotowe rozwiązania pomogą Wam zaprojektować angażujące i inspirujące zajęcia z uczniami Waszej szkoły językowej. 

Repetytorium Ósmoklasisty Nowej Ery zakupisz tu: sklep.nowaera.pl

Podręcznik IMPACT znajdziesz tu: sklep.nglearning.pl