Niezależnie od tego, jak bardzo się różnimy i jak bardzo zróżnicowane są nasze potrzeby dotyczące zajęć językowych, są trzy czynniki, które wesprą efektywną naukę w każdej grupie wiekowej. Od zadań złotowłosej, aż po relacje – przyjrzymy się pokrótce im wszystkim, a nawet poszukamy przestrzeni do ich implementacji w Twojej codziennej pracy. 

 

 

 

Filar 1 – Stymulujące środowisko i zadania złotowłosej 

Uczeń nie może podczas lekcji się nudzić. I nie mam tutaj na myśli wyłącznie tematów zajęć, chociaż oczywiście to właśnie one będą w pierwszej kolejności stymulowały uwagę Twoich uczniów. Ty jednak korzystasz przecież z materiałów National Geographic Learning, więc nieciekawe i nieżyciowe treści zupełnie Ci nie grożą! Możemy dzięki temu skupić się na wadze stymulującego środowiska, czyli wykreowaniu takiej przestrzeni w Twojej klasie, która motywuje ucznia do zrobienia kolejnego kroku naprzód.

W takiej atmosferze uczeń dostaje sporo wsparcia, zarówno od grupy, jak i lektora, ale też dostaje czytelny sygnał, że może i potrafi się rozwijać. Zadania, które otrzymuje są tak skonstruowane, żeby zmuszały ucznia do wyjścia odrobinę poza swoją strefę komfortu, ale jednocześnie dawały mu szansę na samodzielne wykonanie zadania. 

Na takim założeniu opierają się właśnie “zadania złotowłosej”. Nazwa pochodzi z doskonale wszystkim znanej bajki o Złotowłosej i trzech misiach. Złotowłosa trafia do domu zamieszkanego przez trzy misie i kolejno próbuje owsianki z trzech różnych miseczek.  Jedna z nich jest za słona, druga za słodka… Dopiero trzecia owsianka jest w sam raz i to właśnie ją zjada bohaterka bajki.

Podobnie jest z naszymi uczniami! Potrzebują oni zadań i wyzwań, które nie są ani za bardzo, ani za mało ambitne, ani zbyt trudne, ani zbyt łatwe. Takich, z którymi uczniowie poradzą sobie wkładając w zadanie trochę wysiłku. Zadania złotowłose wykorzystują uwielbienie naszych mózgów do pewnego balansu, który możemy osiągnąć, gdy znajdziemy idealny punkt pomiędzy tym, co uczeń już potrafi, a czego potrzebuje, lecz jeszcze nie umie. Badania dowodzą, że to punkt, w którym nasz mózg doświadcza intensywnych przeżyć, a motywacja wewnętrzna znacząco wzrasta. To właśnie ten stan, który często nazywany jest “stanem flow”.

 

Filar 2 – przestrzeń do popełniania błędów 

Żeby się nauczyć, trzeba próbować. Mało która próba jest od razu zakończona sukcesem, a w przypadku nauki języka obcego, śmiało możemy powiedzieć, że trzeba sporo prób zakończonych błędem, by móc mówić o sukcesie. Dla wielu naszych uczniów błąd = porażka. A przecież wcale tak nie jest! Błędy są konieczne, by znaleźć dobre rozwiązania i krok po kroku zdobywać samodzielnie nowe kompetencje. Twój uczeń powinien to czuć podczas zajęć. 

Zarządzanie błędami uczniów podczas zajęć to dla lektora ogromne wyzwanie, porównywalne chyba wyłącznie ze stąpaniem po linie zawieszonej kilkadziesiąt metrów nad przepaścią pełną jadowitych węży. Z jednej strony chcemy poprawić każdy najmniejszy błąd, by w ten sposób zbliżać się do poprawności językowej ucznia, na której przecież nam zależy, a z drugiej czujemy podświadomie, że ciągłe poprawianie prowadzi do zniechęcenia i zamknięcia się na swobodną komunikację.

Znalezienie złotego środka wymaga ogromnego wyczucia, ale też starannego zaplanowania – gdzie odpuszczę poprawność w imię płynności? Gdzie z kolei ta poprawność będzie kluczowa, nawet kosztem dukania? 

Uczeń powinien czuć, że w Twojej klasie popełnianie błędów jest ok. Że zawsze może się poprawić, zacząć od początku, czy nawet zwyczajnie przyznać, że nie wie, jak wybrnąć z komunikacyjnego koziego rogu, w którym się przypadkowo znalazł. Lektor jest tam przecież po to, by mu pomóc! Sami też nie jesteśmy wszechwiedzący i nieomylni – i do tego także warto otwarcie się przyznawać! Możecie przecież wspólnie weryfikować fakty, sprawdzać nowe słówka czy weryfikować skomplikowane zasady gramatyczne. Bądźcie w tym razem i wspólnie twórzcie przestrzeń, gdzie błąd to nie koniec świata, a raczej początek odkrywania nowych lądów! 

Filar 3 – edukacja to relacja 

Wbrew pozorom relacja nie jest istotna wyłącznie dla najmłodszych uczniów. Potrzeba nawiązywania pozytywnych i bliskich relacji jest wspólna dla wszystkich ludzi, niezależnie od ich wieku i doświadczenia. Wszyscy chcemy czuć się ważni, zauważeni i docenieni, także podczas zajęć językowych.  

Budowanie relacji to długotrwały proces, który opiera się na wzajemnej otwartości i szacunku, ale też wspólnym ustalaniu celów i wsparciu na każdym etapie. Dzięki relacji możemy grać do jednej bramki i szczerze rozmawiać o tym, co działa, a co nie. Nasze dyskusje (nawet te czysto językowe) stają się głębsze i lepiej dostosowane do potrzeb wszystkich uczestników grupy.  

Na czas trwania kursu stajemy się bowiem jedną grupą, w której każdy powinien czuć się swobodnie i móc być sobą — wtedy właśnie obniżamy poziom stresu, czujemy się swobodnie, a mózg otwarty jest na naukę nowych rzeczy. Budowanie takiej struktury wymaga czasu i często poświęcenia ilości wprowadzonego materiału na rzecz tworzenia więzi i… po prostu słuchania i rozmawiania. Ale uwierz ani minuta z tego czasu nie będzie zmarnowana! 

Podsumowanie, czyli zadania dla Ciebie 

Przede wszystkim wybierz właściwą owsiankę. Poszukaj zadań, które dostarczą Twoim uczniom odpowiedniej dozy stymulacji – nie za mało, ani nie za dużo.  

Przeanalizuj w głowie swoje ostatnie zajęcia. Czy Twoi uczniowie mogli popełniać błędy? Jak na nie reagujesz? Czy w Twojej klasie jest przestrzeń na to, by wspólnie odpowiadać na pytania, na które (jeszcze) nie znamy odpowiedzi? 

Postaw ucznia na pierwszym miejscu i buduj relację. Zainteresuj się tym, kim są Twoi uczniowie i pozwól im być sobą. Postaw na szczerość i otwartość, a takie same staną się umysły Twoich uczniów. 

 

 

PRZEŻYJMY TO JESZCZE RAZ! – konferencja Proud To Teach dla szkół językowych (15.04.2023)

 

 

 

 

 

 

Autorka: Ola Marchwian

Metodyk #teamNGL, autorka bloga i podcastu Metodyka Języka. Prowadzi szkolenia i webinary oraz wspiera właścicieli małych szkół językowych w prowadzeniu biznesu. Fanka uczenia w ruchu i recyklingu materiałów edukacyjnych. Prywatnie mama niesfornego bobasa i właścicielka jeszcze bardziej niesfornego kota. Gdyby mogła, całymi dniami uprawiałaby zimowe sporty.