Większość uczniów dorosłych zgłaszających się na kursy do naszej szkoły językowej, stanowczo podkreśla, że podstawowym celem ich nauki jest to, by „wreszcie mówić”. Często towarzyszą temu prośby o wsparcie w przełamaniu blokady językowej oraz sygnalizowanie niechęci do gramatyki i wypełniania „zadań z luką”, które przywołują niezbyt przyjemne wspomnienia ze szkoły. Jak się za to zabrać? Jak trenować na zajęciach komunikację, dbając o to, by uczniowie mogli obserwować progres, rozbudzić się po ciężkim dniu pracy i czerpać radość z nauki języka? Oto parę pomysłów stworzonych na podstawie podręcznika Outcomes od National Geographic Learning.
Pobierz katalog i poznaj Outcomes
Obejrzyj webinar „Outcomes oczami Basi Kuleszy-Gulczyńskiej”
ASK A QUESTION
Uczniowie dorośli, podobnie jak młodzież, bardzo szybko odczuwają potrzebę wykorzystywania języka do przekazywania informacji, zabierania głosu i wyrażania swojego zdania. Dlatego zajęcia z osobami w tym wieku zazwyczaj zaczynam od cyklu pytań o osobiste doświadczenia i opinie, wprowadzających zagadnienia leksykalne lub gramatyczne, którymi będziemy się zajmować. Podręczniki Outcomes zawierają takie prowokujące do dyskusji pytania właściwie na początku każdej sekcji.
Są grupy, w których wystarczy rzucić interesujący temat, a wywołana nim dyskusja mogłaby nie mieć końca. Nie wszędzie jednak pytanie odczytane z podręcznika będzie wystarczająco angażujące.
Jak wtedy zachęcić uczniów do mówienia?
- Losowanie – można do takiego losowania wykorzystać Wordwall, samodzielnie wykonany diagram 6×6 pól lub nawet zwykłe paski – chodzi o to, by dobór pytania był losowy, i by do jego wybrania potrzebne było wykonanie jakiejś czynności. To, że trudno przewidzieć, jakie pytanie dostaniemy, zbliża sytuację lekcyjną do realnej – w końcu rozmówcy w rzeczywistości rzadko zadają pytania, czytając je z kartki i wywołując po kolei do odpowiedzi osoby, które znajdują się w pokoju.
- „Bitwa na śnieżki” – możemy też odwrócić cały proces, a przy okazji – poćwiczyć zarówno umiejętność pisania, jak i mówienia. Zachęcamy uczniów, by zapisali na kartkach odpowiedzi na pytania, a następnie zwinęli kartki w kulkę. Jeśli grupa jest energiczna i skłonna do zabawy, możemy użyć kulek do przeprowadzenia prawdziwej bitwy na śnieżki – uczestnicy mogą przez określony czas rzucać w siebie kartkami (wielu dorosłym spodoba się ta aktywność!). Po upływie tego czasu mają za zadanie chwycić jedną kulkę, otworzyć ją, przeczytać odpowiedź i spróbować zgadnąć, do którego członka grupy należy (oraz uzasadnić swoją odpowiedź). W wersji mniej ruchowej – kulki możemy po prostu losować ze wspólnej puli.
- Role playing – niektórzy kursanci, z różnych powodów, nie są szczególnie pewni do mówienia o sobie i swoich opiniach – rozwiązaniem może być wtedy wcielenie się w zupełnie inną osobę – np. przedstawioną na zdjęciu w podręczniku. Czy pan ze zdjęcia otwierającego temat Eating w Outcomes Intermediate chętniej je w domu, czy w restauracji? Dlaczego? Dlaczego tak myślisz? – dużo miejsca do dyskusji, bez konieczności zagłębiania się we własne doświadczenia.
SPEAKING/WRITING PROMPTS
Który nauczyciel nigdy nie usłyszał rozpaczliwego „Ale o czym ja mam tu mówić/pisać?” (wersji bardziej optymistycznej, bo przynajmniej obcojęzycznej: „I don’t know” albo „I have no idea”)? Nie na każdy temat mamy opinię i ochotę się wypowiedzieć, nie zawsze mamy pomysł, jak odpowiedzieć nawet po polsku. Tu z pomocą przyjdą niezawodne speaking prompts.
- Kostki – na kostkach (np. zwykłych drewnianych sześciennych klockach) możemy nakleić słowa lub zwroty do wykorzystania albo elementy struktury gramatycznej. Zamiast prosić standardowo o „ułożenie zdań z wyrazami z ramki”, zachęcamy do rzucenia kostką, która podpowiada np. osobę, konkretny czasownik i np. przysłówek, dzięki czemu łatwiej poradzić sobie ze stworzeniem na szybko przykładowego zdania.
- Obrazki z bonusem – opis obrazka to ćwiczenie pojawiające się niemal na każdym egzaminie językowym. Często jednak uczniowie nie wiedzą nawet, od czego zacząć taki opis, czasem też – korzystają tylko z dobrze utrwalonego już słownictwa, nawet jeśli nam zależy na tym, by przećwiczyli konkretne zwroty lub strukturę.
Co z tym zrobić?
Wystarczy przygotować obrazki i zapisać pod nimi np. o 5 słów lub zwrotów, których opisujący musi użyć w swojej wypowiedzi. Dzięki temu możemy na nią wpłynąć i zachęcić do wykorzystywania nowo poznanego materiału. Level up? Pozwólmy uczniom samodzielnie przygotować takie karty dla koleżanek i kolegów. Mogą wybrać słowa oczywiste lub takie, które zupełnie się z danym obrazkiem nie kojarzą – wtedy dopiero będzie trzeba kombinować!
ODKRYWANIE
I młodsi, i starsi uczniowie angażują się dużo bardziej w treści, które mogą samodzielnie odkrywać. Dlatego warto zapewniać im nawet małe okazje do tego, by czegoś poszukać, coś odgadnąć lub czegoś się domyślić – potem chętnie przekonają się, czy ich przypuszczenia były słuszne.
- Puzzle z plusem – każdy rozdział w podręczniku Outcomes rozpoczyna się wspaniałą fotografią z zasobów National Geographic.
Można ją wykorzystać, tworząc układankę, a równocześnie – bank ciekawych pytań, stworzonych przez uczniów. Wystarczy odbić kartkę na ksero i rozciąć na kawałki (można zrobić to celowo tak, by na podstawie kawałków nie było oczywiste, co przedstawia zdjęcie) – zadaniem uczniów będzie przyjrzenie się swojemu kawałkowi/swoim kawałkom, domyślenie się, jaki temat może wprowadzać zdjęcie z takim elementem, i napisanie na odwrocie pytania dotyczącego tego tematu. Potem mieszamy wszystkie fragmenty, losujemy pytania i odpowiadamy na nie, budując z puzzli obraz, i sprawdzamy, jak dalece trafne były nasze przypuszczenia.
- O czym poczytamy/posłuchamy? – zanim przystąpimy do lektury lub słuchania tekstu, warto wykorzystać jego tytuł lub nagłówek i np. zachęcić uczniów do napisania 3-4 zdań, które mogłyby pojawić się w tekście pod takim tytułem. Można się umówić nawet na symboliczną nagrodę dla osoby, której zdanie rzeczywiście w tekście się znajdzie. Można też wspólnie stworzyć bank słów, których pojawienia się w tekście spodziewamy i przyznawać sobie punkty za każde poprawne trafienie. Zaangażowanie gwarantowane!
Pracując z dorosłymi, warto przede wszystkim brać pod uwagę ich specyficzne potrzeby – akcent na komunikację, potrzebę śledzenia progresu, wypowiedzenia się i bycie wysłuchanym, a także – świadomość tego, że język to narzędzie poznawania innych ludzi i świata. Równocześnie – warto pamiętać, że dorośli uczniowie, tak naj najmłodsi – lubią się bawić, realizować i odkrywać to, co nowe i nieznane – żeby osiągnąć swoje Outcomes, warto im w tym pomóc.
✔️ Poznaj OUTCOMES
✔️ Kup OUTCOMES w naszym sklepie
Autorka: Barbara Kulesza-Gulczyńska
Metodyczka w Szkole Językowej PAPUGA w Poznaniu, trenerka FamilyLab. Lektorka z niemal dziesięcioletnim doświadczeniem w pracy ze wszystkimi grupami wiekowymi. Z wykształcenia polonistka, od niedawna także nauczycielka języka polskiego jako obcego. Opiekuje się zespołem ponad trzydziestu lektorów, wspiera ich w codziennej pracy i uczy się od nich każdego dnia. W wolnych chwilach lata na miotle (jest zawodniczką poznańskiej drużyny quadballa) i pielęgnuje bullet journal.