Wykorzystywanie storytellingu podczas zajęć językowych bardzo często kojarzy się przede wszystkim z pracą z istniejącym już tekstem i aktywnościami o charakterze receptywnym. To bardzo istotna część kontaktu z opowieścią, przynosząca bardzo istotne korzyści w językowym rozwoju, jednak warto pokusić się o follow-up i nie zapominać, że to też doskonały punkt wyjścia do twórczej aktywności uczniów, polegającej na budowaniu własnych opowieści, a przy okazji – ćwiczeń w pisaniu, mówieniu i używaniu wyobraźni – także w języku obcym.

Ok. Uczniowie przeczytali już historię o zabłąkanym balonie, roślinach z kosmosu, lwie i myszy albo superbohaterach. Zapamiętali najważniejsze słownictwo, prześledzili fabułę, są w stanie odtworzyć sekwencję wydarzeń i nawet przywołać z pamięci najczęściej powtarzające się frazy. Osiągnęli w ten sposób sporo istotnych celów językowych, a przy okazji – zaangażowali się emocjonalnie w opowieść, z którą pracowali.

Szkoda byłoby tego nie wykorzystać – przedstawiam więc kilka pomysłów na „odwrócony” storytelling, w którym rolę opowiadaczy będą mogli przejąć uczniowie, dzięki czemu uruchomią nie tylko bierną, ale i czynną znajomość języka, przy okazji – doskonale się bawiąc.

Komiksowanie

Aktywność tę można zaproponować uczniom zarówno na wstępnym etapie pracy z tekstem (kiedy nie znają jeszcze oryginału), jak i jako follow-up activity, po zapoznaniu się z całością. Wiele historii zamieszczanych w podręcznikach National Geographic Learning ma komponent „komiksowy” – dialogi umieszczane są w dymkach, co sprawia, że (szczególnie w przypadku młodszych odbiorców), przekaz jest łatwiejszy w odbiorze. Można jednak wykorzystać ten fakt, by zachęcić uczniów do użycia wyobraźni.

• Wystarczy skopiować jedną ze stron i „wyczyścić” dymki (cyfrowo, używając programu do edycji obrazów, lub bardziej analogowo, decydując się np. na korektor), a potem zaprosić uczniów do samodzielnego wymyślenia dialogu między przedstawionymi postaciami – historia może potoczyć się w zupełnie innym kierunku niż w oryginale!
• Jeśli natomiast nie mamy komiksu, nic straconego, stwórzmy go samodzielnie. Dajmy uczniom dymki z fragmentami dialogów i zachęćmy do samodzielnego narysowania komiksowej sceny (jeśli nie będą znali fabuły, aktywność ta sprawdzi się lepiej, ponieważ nie zasugerują się znanymi sobie wydarzeniami, tworząc zupełnie nową wersję) – poza elementem plastycznym pojawi się tu umiejętność twórczej interpretacji wypowiedzi w języku obcym.

Co będzie dalej?

Czasami wystarczy po zakończeniu czytania historii poprosić uczniów, by zastanowili się, jaki mógłby być jej dalszy ciąg, a oni sypią pomysłami jak z rękawa.

Czasem jednak potrzebują zachęty i struktury, by skorzystać z tej gotowości „dotwarzania”. Można zaproponować im np. by wymyślili w zespołach jakąś sytuację, z którą w kolejnej części mogliby zmierzyć się bohaterowie i zapisali ją na kartkach np. w jednym krótkim zdaniu (np. The winners of the baloon competition became judges in the next one.), a potem – wymienili się kartkami i postarali się stworzyć (i opowiedzieć, narysować czy zapisać) wymyślony przez kolegów i koleżanki ciąg dalszy. Kontynuacje można zapisywać też w formule tzw. chińskiej poczty – uczestnicy zapisują na kartce papieru odpowiedź na pytanie who?, myśląc o swojej wersji historii, zaginają górną część kartki i przekazują ją dalej; na kolejnej kartce, otrzymanej od kolegi, odpowiadają na pytanie where?, ciągle myśląc o swojej opowieści; aktywność kontynuujemy, odpowiadając na pozostałe wh- questions, i ostatecznie otrzymujemy zarówno spójne historie uczestników rozdzielone na różne kartki, jak i dość absurdalne kolaże wynikające z połączenia wizji.

Tworzenie gier

Jeśli mamy przestrzeń na dłuższą pracę z tekstem, warto zaproponować uczniom budowanie swoich gier planszowych lub karcianych opartych na fabule przeczytanej historii.

Może być to np. prosta planszówka, w której zasady poruszania się po planszy i działania pól specjalnych nawiązują do wydarzeń z opowieści (np. Strong wind blows your baloon far away. Go back two places.) lub karcianka, w której będą się ze sobą ścierać wyobrażone kosmiczne rośliny. Renesans gier planszowych i karcianych sprawia, że wielu naszych uczniów doskonale orientuje się w mechanice podobnych rozgrywek i z pewnością uda im się stworzyć interesujące i kreatywne rozwiązania, z nieodzownym elementem językowym.

Językowe RPG lub LARP-y

Prawdziwi pasjonaci gier o charakterze role-playing games lub live action role-playing games są w stanie zbudować całe kursy językowe, oparte o historię osadzoną w konkretnym fikcyjnym świecie i współtworzoną w czasie rzeczywistym wraz z uczestnikami, którzy wcielają się w rolę samodzielnie przez siebie stworzonych postaci.

Nie zawsze mamy okazję i możliwość, by wchodzić w tak rozbudowane aktywności, jednak zawsze można skorzystać choćby odrobinę z doświadczeń zagorzałych graczy i zaprosić uczniów, by wcielili się w bohaterów historii (role mogą wybrać lub rozlosować, uprzednio przygotowując np. karty z charakterystyką postaci) i zaimprowizowali lub przygotowali krótkie scenki z ich udziałem.

Jeśli będzie na to czas – mogą nawet przygotować dekoracje oraz przebrania. W przypadku najmłodszych grup potrzebne może być tu intensywne wsparcie nauczyciela – istnieje ryzyko, że nie będą w stanie swoich kreatywnych pomysłów ująć w ramy obcego języka, jednak rezultaty mogą być naprawdę warte poświęcenia tego wysiłku. Tak powstałe inscenizacje to też świetny materiał promocyjny – można zaprezentować je np. rodzicom podczas zajęć otwartych lub nagrać i (pod warunkiem uzyskania zgody twórców) udostępnić w mediach społecznościowych szkoły. W końcu będzie to dowód na to, jak kreatywnie i naturalnie nasi uczniowie używają języka!

Stories are everywhere!

Większość kontaktu z językiem, jaki mamy na co dzień, dałoby się opisać jako obcowanie z fabułą, historią albo opowieścią. Niezależnie od tego, czy słuchamy koleżanki, która opowiada o swoich weekendowych przygodach, czy decydujemy się opowiedzieć o fascynującym nas zagadnieniu, czy dyskutujemy o ulubionym serialu, czy słuchamy wiadomości ze świata – wszędzie towarzyszy nam narracja. Aktywności storytellingowe to doskonały sposób na to, by przygotować się do tego rodzaju kontaktu z rzeczywistością zapośredniczoną przez język – warto znajdować na nie czas i przestrzeń!

 

Tutaj pobierz sketchnotkę z artykułu

 

PRZEŻYJMY TO JESZCZE RAZ! – konferencja Proud To Teach dla szkół językowych (15.04.2023)

 

 

 

 

 

 

Poznaj Basię:

Metodyczka i lektorka w Szkole Językowej PAPUGA, trenerka FamilyLab.
Lektorka z niemal dziesięcioletnim doświadczeniem w pracy ze wszystkimi grupami wiekowymi. Z wykształcenia polonistka, od niedawna także nauczycielka języka polskiego jako obcego. Opiekuje się zespołem ponad trzydziestu lektorów, wspiera ich w codziennej pracy i uczy się od nich każdego dnia. W wolnych chwilach lata na miotle (jest zawodniczką poznańskiej drużyny quadballa) i pielęgnuje bullet journal.